ADAM MICKIEWICZ
Urodził się 24
grudnia 1798 r. w Zaosiu niedaleko Nowogródka lub w Nowogródku. Na
chrzcie (12 II 1799) otrzymał imiona: Adam Bernard. Pochodził z
rodziny drobnoszlacheckiej. Jego ojciec, Mikołaj, był nowogródzkim
adwokatem, matka, Barbara z domu Majewska,
córką ekonoma z Czombrowa. W 1807 r. rozpoczął naukę w
prowadzonej przez dominikanów powiatowej szkole
w Nowogródku. Z tego okresu pochodzą pierwsze próby poetyckie.
16 maja 1812 r. umiera ojciec poety; jego śmierć spowoduje pogorszenie
warunków materialnych rodziny. Latem tegoż roku na Litwę wkraczają
wojska Napoleona, maszerujące na Moskwę. Nowogródek gości króla
westfalskiego Hieronima. Mieszkańcy uroczyście świętują rocznicę
urodzin cesarza. W kilka miesięcy później Mickiewicz obserwuje odwrót
resztek Wielkiej Armii. W szkole dominikanów, w której się
uczył, urządzono lazaret.
W 1815 r.
wyjeżdża do Wilna, gdzie wstępuje na tamtejszy uniwersytet, który wówczas
stanowił ważny ośrodek kultury oświeceniowej na Litwie. Studiuje na
Wydziale Nauk Fizycznych i Matematycznych. Uczęszcza też na wykłady
na Wydziałach: Nauk Moralnych i Politycznych oraz Literatury i Sztuk
Wyzwolonych. Równocześnie stara się o przyjęcie do działającego
przy uniwersytecie Seminarium Nauczycielskiego. Ze względu na swoją
sytuację materialną ubiega się też o stypendium rządowe,
przyznawane kandydatom sposobiącym się do stanu nauczycielskiego. Po
skończeniu studiów będzie je
musiał odpracować w szkole wskazanej przez władze uczelni. Był
jednym z założycieli tajnego Towarzystwa Filomatów (1817), którego
celem była praca
samokształceniowa i naukowa, później też działalność
wychowawcza i patriotyczna wśród młodzieży uniwersyteckiej.
"Tygodnik Wileński" (1818, VI, s. 254 - 256)
zamieszcza na swoich łamach Zimę miejską, pierwszy drukowany wiersz Mickiewicza. W
1819 r. kończy naukę, uzyskując stopień magistra. Ze studiów
wyniesie dobre przygotowanie humanistyczne w zakresie filologii
klasycznej, historii, teorii poezji i wymowy. Zostaje skierowany do
pracy w powiatowej szkole w Kownie ( 1819 - 1823).
W 1822 w Wilnie ukazuje się, dedykowany przyjaciołom, pierwszy
tom Poezyj (tu m.in. Ballady
i romanse ).Nowatorstwo zbioru spowoduje, że
rok 1822
zostanie uznany za datę przełomu romantycznego w Polsce. W rok
później Mickiewicz wydaje drugi tom Poezyj,
w jego
skład
weszły: Grażyna, II i
IV cz. Dziadów.
W lipcu 1823
r., w Wilnie, rozpoczyna się śledztwo w sprawie tajnych związków młodzieży
na Litwie. W nocy z 4 na 5 listopada tegoż roku zostaje aresztowany
Mickiewicz. Przebywa w więzieniu, w klasztorze bazylianów, do maja
1824. Skazany za "szerzenie nierozsądnego polskiego nacjonalizmu przy
pomocy nauczania" na pracę nauczyciela w "oddalonych od Polski
guberniach" jesienią 1824 opuszcza Litwę.
Pięcioletni
pobyt w Rosji odegrał ważną rolę w życiu Mickiewicza. Najpierw
przebywał krótko w Petersburgu, potem w Odessie ( skąd odbył w r.
1825 wycieczkę na Krym, jej owocem będą Sonety
krymskie ). Okres od grudnia 1825 do kwietnia 1828 spędził w
Moskwie, zatrudniony formalnie w kancelarii generała - gubernatora. W
Moskwie i Petersburgu wszedł w środowisko elity intelektualnej i
towarzyskiej. Zyskał
sławę poety romantycznego, jego improwizacje wzbudzały w
salonach powszechny zachwyt. Poznał poetów rosyjskich, m.in. Puszkina,
zaprzyjaźnił się z niektórymi dekabrystami (K. Rylejew, A. Biestużew).
Wiedzę, jaką zdobędzie na temat imperium rosyjskiego, despotyzmu
carskiego, wykorzysta w późniejszej twórczości. W 1826 r. w Moskwie
publikuje Sonety, w 1828 r. w
Petersburgu Konrada Wallenroda.
Ostatni rok pobytu w Rosji spędził w Petersburgu. Dzięki pomocy
zaprzyjaźnionych Rosjan uzyskał paszport i w maju 1829, na angielskim
parowcu płynącym do Hamburga, opuścił Rosję.
Podróżował
po Europie:
Niemcy (w Berlinie słuchał wykładów Hegla, w Weimarze poznał
Goethego, w Bonn A. W. Schlegla), Czechy (poznał V. Hankę),
Szwajcaria, Włochy. W Rzymie doszła go wieść o wybuchu powstania w
Warszawie. Nie wziął w nim udziału, choć z fałszywym paszportem
wyruszył do kraju (dotarł do Wielkopolski).
W marcu 1832
r. jedzie do Drezna. Tu powstają: III cz. Dziadów (wyd. Paryż 1832), fragmenty tłumaczenia Giaura
Byrona. W lipcu tego roku wyjeżdża do Paryża, w którym z
niewielkimi przerwami spędzi resztę życia. Początkowo włączył się
w prace emigracji. Został członkiem Towarzystwa Literackiego,
Towarzystwa Litwy i Ziem Ruskich, w 1833 był redaktorem i głównym
publicystą "Pielgrzyma Polskiego". Swoje przemyślenia na temat misji
Polski i zadań emigracji zawarł
w Księgach narodu
polskiego i pielgrzymstwa polskiego (1832). W 1834 wydaje Pana
Tadeusza.
Zawiedziony w
nadziejach na bliski przewrót polityczny w Europie, zniechęcony "potępieńczymi
swarami" emigracji, odsuwa się od życia publicznego. Przeżywa
wówczas okres pogłębienia życia religijnego, czyta mistyków:
Boehmego, Saint-Martina.
W
1834 ożenił się z Celiną Szymanowską. Mickiewicz nie miał stałych
dochodów, założenie rodziny pogłębiło i tak trudną sytuację
materialną (w l. 1835 - 1850 urodziło się 6 dzieci). Od listopada
1839 wykładał literaturę łacińską w Akademii w Lozannie, lecz
jesienią 1840 r. przerywa działalność wykładową , by objąć
katedrę literatury słowiańskiej w Collége de France. Wykłady
paryskie cieszyły się żywym zainteresowaniem nie tylko emigracji
polskiej. Wśród słuchaczy byli też m.in. Rosjanie, Włosi, Czesi,
Francuzi (J. Michelet, E. Quinet, George Sand ).
W lipcu 1841
r. Mickiewicz poznaje Andrzeja Towiańskiego. Po rozmowie z nim uwierzy
w jego posłannictwo i przyjmie głoszone przezeń nauki. Niebawem
stanie się głównym ich głosicielem
i przywódcą, założonego przez Towiańskiego, Koła Sprawy Bożej.
Poglądy polityczne Mickiewicza, którym daje wyraz w swoich wykładach
oraz propaganda towianizmu spowodują, że w maju 1844 władze zawieszą
Mickiewicza w czynnościach profesora.
W marcu 1848
zorganizował Legion, walczący we Włoszech do lipca 1849. Cele ideowe
walki przedstawił w Składzie zasad.
Wraz z grupą emigrantów różnych narodowości zakłada w Paryżu
dziennik "La Tribune des Peuples", głoszący radykalny
program społeczny. Wkrótce pismo zostało zawieszone a Mickiewicz wraz
z innymi Polakami, wskutek interwencji ambasady rosyjskiej,
porzuca redakcję. W 1852 otrzymał posadę w Bibliotece Arsenału.
W
1855, podczas wojny krymskiej, udał się do Turcji, by wesprzeć akcję
organizowania legionu polskiego do walki z Rosją. Zmarł w Stambule,
prawdopodobnie na cholerę, 26 listopada 1855 r. Zwłoki przewieziono do
Francji i pochowano na cmentarzu w Montmorency. W 1890 trumna została
przeniesiona do katedry wawelskiej w Krakowie.
Wg:WIRTUALNA BIBLIOTEKA LITERATURY
POLSKIEJ
Немає коментарів:
Дописати коментар